تفاوت حسابداری و حسابرسی چیست؟
تفاوت حسابداری و حسابرسی چیست؟ از زمان های گذشته که فعالیت های اقتصادی بسیار ساده بودند، تا امروز که روابط تجاری گسترده رواج یافته اند؛ کنترل حساب ها و سود و زیان و ثبت و نگه داری آن در دفاتر مرسوم بوده است. در عصر حاضر (عصر اطلاعات) شخصی در زمینه تصمیم گیری اقتصادی موفق تر عمل میکند که به اطلاعات مالی دسترسی داشته باشد. سیستم حسابداری مکلف به تهیه این اطلاعات می باشد. در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در مورد حسابداری وحسابرسی و تفاوت آن ها برای شما بیان کنیم.
حسابداری چیست؟
همانطور که پیش تر گفتیم حسابداری که آن را زبان تجارت نیز می نامند با ارائه اطلاعاتی که ماهیتی مالی دارند در تصمیم گیری های مهم اقتصادی به افراد درون سازمانی (مدیران، صاحبان سرمایه) و برون سازمانی (سرمایه گذاران، بانک ها و موسسات اعتباری، بستانکاران، مراجع مالی و اقتصادی دولتی) کمک میکند. این اطلاعات طی یک فرآیند شناسایی، ثبت، طبقه بندی، خلاصه کردن، تجزیه و تحلیل به شکل صورت های مالی گردآوری می شوند و بعد به شکل گزارش های مالی و صورت های حسابداری همچون: صورت گردش وجوه نقد، ترازنامه، صورت سود و زیان ارائه می شوند.
حسابرسی چیست؟
حسابرسی نیز مانند حسابداری پیشینه ای تاریخی دارد. هر زمان انتقال ثروتی مطرح می شد، نوعی حسابرسی و بازرسی با خود به همراه داشت. در ایران نخستین باری که موضوع حسابرسی در قوانین مطرح شد، سال ۱۳۱۱ به وسیله قانون تجارت بود. طبق این قانون تمام شرکتهای سهامی موظف بودند افرادی را ( از بین صاحبان سهام یا خارج از شرکت) به منظور بررسی حسابها و اسناد و مدارک شرکت و ارائه گزارش آن به مجمع عمومی انتخاب کنند. از این تاریخ به بعد قوانین و اصلاحیه های فراوانی در مورد حسابرسی وضع شد تا اینکه در سال ۱۳۶۶ سازمان حسابرسی که زیر مجموعه ی وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران است، تاسیس شد. هرچند حسابرسی به عنوان یک حرفه مستقل در ایران مورد توجه بود اما تا سال ۱۳۹۱ به عنوان یک رشته تحصیلی جداگانه به حساب نمی آمد بلکه یکی از مواد درسی اصلی در تمامی مقاطع رشته حسابداری بود.
مواردی که در حسابرسی مورد نیاز است
۱- اگر اطلاعات موجود در صورت های مالی در تصمیم گیری های مهم اقتصادی و پیامدهای آن نقش داشته باشد، ابتدا آن را بر اساس معیارهای از قبل تعیین شده پالایش می کنند تا بهترین تصمیم را اتخاذ کنند.
۲- اکثرا در واحدهای تجاری دسترسی مستقیم به اسناد و مدارک مالی برای تصمیم گیرندگان و استفاده کنندگان خارج از سازمان امکان پذیر نیست، برای آنکه از صحت اطلاعات و تقلبی نبودن آن اطمینان حاصل کنند، بررسی یک شخص ثالث بی طرف نیاز است.
۳- با افزایش دامنه فعالیت واحدهای تجاری و پیچیدگی رویدادهای مالی و سیستم های اطلاعاتی، احتمال وقوع اشتباه افزایش یافته است. این موارد زمینه را برای پنهان سازی اشتباهات، تقلبات و سوء استفاده مدیران هموار کرده است. لذا تصمیم گیران به اطلاعاتی که بررسی نشوند مشکوک هستند.
تفاوت حسابداری و حسابرسی
با دقت در تعریف حسابداری و حسابرسی متوجه می شوید که هر چند موضوع حسابداری و حسابرسی یکسان است (اطلاعات مالی) و رابطه ای نزدیک با یکدیگر دارند اما ماهیت این دو و ابزار و روشهای آنها متفاوت می باشد. در حقیقت این دو مکمل یکدیگر هستند و همکاران علمی و شغلی هم محسوب می شوند. داده های به دست آمده از حسابداری به عنوان موضوع اصلی حسابرسی به شمار می آید. حسابرسی که یک پروسه منظم و روشمند است، بعد از گردآوری اطلاعات مالی آنها را به شکل بیطرفانه ای مورد ارزیابی قرار می دهد و اظهار نظر خودش را نسبت به مجموعه مدارک و صورت های مالی به علاوه ی میزان مطابقت آن با استانداردها، در قالب یک گزارش در اختیار افراد ذینفع و ذیربط قرار می دهد. تا این بخش با مفهوم حسابداری و حسابرسی و رابطه این دو با هم آشنا شدید و در ادامه به برخی تفاوت های این دو می پردازیم.
۱- هدف حسابداری تهیه و تنظیم سند حسابداری، ثبت اسناد در دفاتر تجاری و سیستم های کامپیوتری و تهیه صورت های مالی می باشد در حالی که حسابرسی تنها به ارزیابی و اظهارنظر در مورد مدارک و اطلاعات بدست آمده از حسابداری بسنده می کند.
۲- حسابداران اغلب هر روز اقدام به ثبت فعالیتهای مالی و معاملات انجام شده می کنند. اما حسابرسان در بازه های زمانی مشخصی (پایان فصل یا پایان سال مالی) به پردازش اطلاعات می پردازند.
۳- حسابدار به درستی اطلاعات مالی موجود شک ندارد مگر با مواردی هم چون برابر نبودن جمع دو طرف تراز دفتر کل (حساب T) مواجه شود. اما حسابرس با یک دید منتقدانه به بررسی حساب ها و اطلاعات می پردازد.
۴- هرچند حسابرسی جزئی از حسابداری نیست، اما در برخی موارد روند حسابرسی به حدی با فرآیند حسابداری آمیخته می شود، که آن را یکی از اجزایحسابداری می نامند. همین امر باعث شده تا یک حسابرس ملزم به آموختن تخصص حسابداری شود، در صورتی که حسابدار نیازی به داشتن تخصص در زمینه حسابرسی ندارد.
۵- حسابرسی تنها تقلبات و مشکلات گزارش های مالی را مشخص می کند اما برای رفع آنها (برعکس حسابداری) اقدامی انجام نمی دهد.
چکیده تفاوت حسابرسی و حسابداری
وقتی فرآیند حسابداری به پایان می‌رسد، حسابرسی به قصد تعیین صحت و منصفانه بودن تصویر ارائه شده از حسابها، آغاز می‌شود. حسابداری یعنی عمل ثبت و حفظ اسناد و مدارک، و تهیه و ارائه‌ی صورت‌های مالی. حسابداری برای پیگیری تراکنش‌های مالی شرکت ها توسط خودشان انجام می‌شود. حسابداری، زبان کسب و کار است، چرا که ابزاری است برای گزارشگری مالی شخصیت های انتفاعی و غیرکسب و کاری. از سوی دیگر، حسابرسی عبارت است از فعالیت تاییدکنندگی و ارزشیابی صورت‌های مالی. حسابرسی با هدف بررسی و تایید اعتبار اسناد و مدارک مالی آماده شده توسط کارمندان بخش حسابداری مؤسسه صورت می‌گیرد. بنابراین، تعیین کننده‌ی اعتبار و پایایی اطلاعات حسابداری است. به طور کلی زمانی که کار یک حسابدار تمام می شود تازه فعالیت حسابرس آغاز می شود. در واقع حسابرس کار حسابدار را ارزیابی می کند.
