حسابرسی
فهرست مطالب
- هدف حسابرسی
- قانون ۲۷۲مالیات مستقیم
- مراحل انجام حسابرسی
- مهم ترین هدف حسابرسی
- اهداف حسابرسی
- تعریف حسابرسی
- تفاوت حسابداری و حسابرسی
- حسابرس کیست؟
- انواع حسابرس
[ps2id id=’myid_1′ target=”/]
هدف حسابرسی
حسابرسی مجموعه نظارت و بررسی هایی می باشد که شامل رسیدگی به اسناد و مدارک و اطلاعات مالی یک مؤسسه یا واحد تجاری می شود که این رسیدگی ها منتهی به تهیه یک گزارش می شوند که در آن حسابرس، عقیده خود را در رابطه با روشهای بکار گرفته شده حسابداری و صحت و سقم صورتهای مالی آن مؤسسه یا واحد تجاری اعلام می کند. بنابراین حسابرس می بایست برای انجام این کار، اسناد حسابداری و اطلاعات مالی و همچنین سیستم کنترل داخلی مؤسسه را مورد مطالعه قرار داده و موجودیت و مالکیت داراییها و بدهیهای مؤسسه را به اثبات برساند.
صرفه حسابرسی چیست؟
صاحبان سهام شرکت ها و سرمایه گذاران در واقع، مالک کسب و کارها و واحدهای تجاری می باشند که معمولا مدیران این شرکت ها نیز می باشند. این افراد نه وقت و نه صلاحیت و در بیشتر موارد حتی اختیار آن را ندارند که به حساب ها و عملیات مزبور رسیدگی کنند، به همین دلیل، این وظیفه را به اشخاص بی طرف و دارای صلاحیت حرفه ای می سپارند که صرفه حسابرسی نامیده می شود. به طور کلی هرچقدر مالکیت از مدیریت جدا باشد، نیاز بیشتری به حسابرسی وجود دارد.
- براساس نیاز شرکتها انواع خدمات حسابرسی زیر ، توسط موسسات عضو جامعه حسابداران رسمی که از رتبه الف تا رتبه د می باشد انجام می گیرد :
- حسابرسی صورتهای مالی
- حسابرسی بررسی اجمالی
- حسابرسی اجرای روشهای توافقی رسیدگی(مخصوص شرکتهای دانش بنیان و معاف از مالیات)
- حسابرسی ویژه
- اخذگزارش حسابرسی و ارائه آن به شرکتها برای شرکت در مناقصات شرکتهای دولتی ، ویا ارائه به بانکها و موسسات مالی و اعتباری جهت اخذ انواع تسهیلات و وامها
[ps2id id=’myid_2′ target=”/]
قانون ۲۷۲مالیات مستقیم:
سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است، تا پایان دی ماه هر سال نسبت به اعلام آن گروه یا گروه‌هایی از اشخاص حقیقی و حقوقی که علاوه بر شرکتهای موضوع بندهای (الف) و (د) ماده واحده «قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی» مصوب سال ۱۳۷۲ براساس نوع و یا حجم فعالیت آنها ملزم به ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران همراه با اظهارنامه مالیاتی و یا حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از مهلت انقضای ارائه اظهارنامه می‌باشند، را از طریق مقتضی (درج در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و یا سامانه الکترونیکی مربوط) به اطلاع این گروه از اشخاص برساند.
علاوه بر آن سازمان یاد شده می‌تواند اشخاص حقیقی و حقوقی معینی را به صورت موردی مشمول حکم این ماده نماید، که در این صورت موضوع شمول اشخاص یاد شده باید با ابلاغ کتبی تا پایان دی ماه هر سال به آگاهی آنها برسد.
مکلفین قانون ۲۷۲مالیات مستقیم چه کسانی هستند:
الف- شرکتهای موضوع بندهای (الف) و (د) ماده واحده‌ی «قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی» که شامل موارد زیر هستند:
۱- شرکتهای پذیرفته شده یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار
۲- شرکتها و مؤسسات موضوع بندهای الف و ب ماده ۷ اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی که طبق شرح زیر هستند
الف – بانکها و مؤسسات و شرکتهای بیمه و همچنین شرکتهای دولتی و مؤسسات و سازمانهای انتقاعی دولتی، مراکز تهیه و توزیع وابسته به وزارت بازرگانی، بنیاد مستضعفان و بنیاد شهید و سایر نهادهای انقلاب اسلامی و مؤسسات و شرکتهای تحت پوشش آنها و شرکتها و کارخانجات و مؤسساتی که صرف نظر از چگونگی، مالکیت سرمایه آنها بموجب قوانین و مقررات مربوط توسط مدیریت منتخب دولت و یا تحت پوشش دستگاههای اجرائی اداره می‌شوند و سایر دستگاههای عمومی که طبق اساسنامه و مقررات مورد عمل مکلف به تعیین بازرس قانونی و انجام حسابرسی می‌باشند.
ب – شرکتها، مؤسسات و دستگاههائیکه در مجموع بیش از ۵۰% سرمایه آنها بطور مستقیم و یا غیرمستقیم متعلق به دستگاههای موضوع بند الف فوق می‌باشد.
مشمولین این بند از ابتدای ۱۳۹۴/۰۱/۰۱ ملزم به اجرای این قانون شدند.
.اما بندهای جدیدی که سازمان امور مالیاتی کشور در دی ماه سال جاری به قانون ۲۷۲ مالیات مستقیم در مورد مشمولین این قانون اضافه کرده است به شرح بندهای ب و ج زیر است :
ب- اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس نوع فعالیت های زیر:
۱- شعب و دفاتر نمایندگی شرکتهای خارجی که در اجرای قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکتهای خارجی مصوب ۱۳۷۶، در ایران ثبت شده‌اند.
۲- شرکتهای سهامی عام و شرکتهای تابعه و وابسته به آنها
۳- مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتها، سازمان‌ها و مؤسسات تابعه و وابسته به آنها
ج- اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس حجم فعالیت درآمدی آن ها بر طبق زیر است:
سایر اشخاص حقوقی و حقیقی (شامل شرکتهای سهامی خاص و سایر شرکتها و همچنین مؤسسات انتفاعی غیرتجاری، شرکتها و مؤسسات تعاونی و اتحادیه‌های آنها و اشخاص حقیقی که طبق مقررات قانونی مربوط، مکلف به نگهداری دفاتر قانونی می‌باشند) که بر اساس آخرین اظهارنامه تسلیمی خود، جمع کل ناخالص درامد (فروش و یا خدمات اعم از عملیاتی و غیرعملیاتی) آنها بیش از ۵۰ میلیارد ریال (در مورد شرکتهای پیمانکاری، دریافتی آنها بابت پیمان‌های منعقد شده بیش از ۵۰ میلیارد ریال ) یا جمع دارایی‌های آنها (جمع ستون بدهکار ترازنامه) بیش از ۸۰ میلیارد ریال باشد.
مشمولین موضوع بندهای (ب) و (ج) از تاریخ ۱۳۹۶/۰۱/۰۱ به بعد ملزم به اجرای آن هستند.
مجازات مکلفین در صورت ارائه نکردن گزارش حسابرسی:
مشمولین در صورت ارائه نکردن گزارش حسابرسی مالی موضوع این ماده در مهلت مقرر، علاوه بر تعلق جریمه معادل بیست درصد (۲۰%) مالیات متعلق، درآمد مشمول مالیات آنها طبق مقررات این قانون از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.
[ps2id id=’myid_3′ target=”/]
مراحل انجام حسابرسی
۱- تایید گزارش مالی توسط مدیران شرکت
۲- حسابرس با شناختی که از فعالیت‌های شرکت به دست آورده است، رسیدگی خود را آغاز می‌کند.
۳- حسابرس هرکدام از فعالیت‌های لیست شده در گزارش مالی، هرگونه ریسکی که می‌تواند تاثیر زیادی بر وضعیت مالی شرکت داشته باشد و همچنین برخی از اقداماتی را (که کنترل‌های داخلی نامیده می‌شوند) که شرکت برای کاهش آن ریسک‌ها در پیش گرفته شده است را شناسایی و ارزیابی می‌کند.
۴- حسابرس براساس ریسک ها و کنترل‌های شناسایی شده، این مسئله را مورد توجه قرار می دهد که مدیران برای اطمینان از صحت گزارش مالی چه کاری انجام داده‌اند و شواهد حمایتی را بررسی می‌کند.
۵- پس از بررسی شواهد حمایتی، حسابرس درباره‌ی این موضوع که آیا گزارش مالی، چهره‌ای واقعی و منصفانه از وضعیت مالی شرکت و گردش نقدی آن را نشان می‌دهد و آیا مطابق با استانداردهای گزارشگری مالی است یا خیر، قضاوت می‌کند.
۶- درنهایت، حسابرس گزارش حسابرسی را برای سهامداران یا هیئت مدیره، تهیه و در آن نظر خود را بیان می‌کند.
هدف از کنترل داخلی چیست؟
۱- حفاظت اموال
۲- قابل اعتماد کردن اطلاعات و گزارشات مالی
۳- بالا بردن سطح کارایی شرکت
۴- برقراری ارتباطات و ترویج سیاستهای مدیریت به سطوح پایین تر کارکنان
۵- اطمینان مدیران از اینکه معاملات واحد اقتصادی به طور صحیح در دفاتر و سوابق مربوطه منعکس می گردد.
تحول اهداف حسابرسی
هدف اصلی از حسابرسی در سالهای قبل از ابتدای قرن بیستم، کشف تقلب بود. در نیمه اول این قرن هدف حسابرسی از کشف تقلب فاصله گرفت و به سوی هدف جدید یعنی تعیین این موضوع که آیا صورتهای مالی تصویری درست و منصفانه از وضعیت مالی، نتایج عملیات و تغییرات در وضعیت مالی را ارائه می دهد، تغییر کرد. اما کشف تقلب هنوز به عنوان هدفهای فرعی جزئی حسابرسی مطرح است چرا که وجود تقلب یا اشتباه در اظهارنظر حسابرس در صورتهای مالی تاثیر گذار است. از هدفهای فرعی حسابرسی می توان تعیین دقت سوابق حسابداری و جلوگیری از تقلب را نام برد.
در واقع جلوگیری از تقلب، جزء وظایف مدیریت محسوب می شود نه حسابرس؛ وجود حسابرس می تواند باعث جلوگیری از رسیدن تقلب کنندگان بالقوه به اهداف خود گردد.
[ps2id id=’myid_4′ target=”/]
مهم ترین هدف حسابرسی
اصلی ترین و مهم ترین هدف حسابرسی، کشف اشتباهات و جلوگیری از تکرار اشتباهات که البته کشف اشتباهات نباید یک هدف اصلی باشد همچنین حسابرسی می تواند مانع از انجام تقلب و رشوه و غیره باشد.
[ps2id id=’myid_5′ target=”/]
اهداف حسابرسی
حسابرسان جهت جمع آوری شواهد لازم، اهداف حسابرسی مشخصی را دنبال می کنند که عبارتند از :
۱- اعتبار
اعتبار یکی از اهداف حسابرسی می باشد و به معنی بررسی این موضوع می باشد؛ که مانده حسابها در اثر مبالغ جعلی بیش از حد واقعی گزارش نشده باشد.
۲- کامل بودن
کامل بودن در حسابرسی به معنی بررسی این موضوع می باشد که تمامی اطلاعات مالی و معاملات به طور کامل و دقیق ثبت شده باشند.
۳- مالکیت و تعهدات
در اهداف حسابرسی، مالکیت و تعهد یعنی بررسی این امر که، کلیه دارائیها و اموال متعلق به شرکت یا سازمان می باشند و تعهدات شرکت نیز در بدهی های منعکس شده در صورتهای مالی، ارائه شده است.
۴- صحت محاسبات
از اصلی ترین اهداف حسابرسی، صحت محاسبات می باشد، به این منظور که جمع بندی حسابها و معاملات به طور صحیح صورت گرفته باشند.
۵- ارزش یابی
ارزشیابی به این معنی می باشد که روشهای حسابداری تعیین شده از سوی شرکت، به طور صحیح انجام می شوند و در نتیجه مانده حسابها نیز به طور کامل و صحیح در صورت های مالی منعکس شده است.
۶- طبقه بندی و افشا
آخرین هدف در حسابرسی طبقه بندی و افشا است. به این صورت که معاملات در حسابها، کاملا مناسب ثبت شده باشند و بطور صحیح در صورتهای مالی ارائه گردیده اند و اطمینان کافی از این موضوع که، تمامی اطلاعات لازم ، در صورتهای مالی و یادداشتهای همراه آن وجود دارد.
اهداف حسابرس چیست؟
هدف یک حسابرس از بررسی اطلاعات مالی یک شرکت، عبارت است از تهیه یک برنامه به منظور امور حسابرسی و جهت ایجاد هماهنگی در انجام حسابرسی و همچنین اطمینان از انجام کلیه عملیات حسابرسی می باشد. برنامه حسابرسی می تواند در هر موردی مانند رسیدگی به بدهکاران دارایی های ثابت و نظایر آن به صورت استاندارد برای موسسات مشابه تنظیم شود.
گزارش حسابرسی با چه اهدافی تهیه می شود؟
گزارش های حسابرسی می تواند با اهداف زیر تهیه شوند:
۱- تنظیم گزارش حسابرسی برای طرح و بررسی در مجامع عمومی شرکتها و موسسات یا هیاتهای مدیره
۲- تهیه گزارش جهت بازرس قانونی
۳- تهیه گزارش حسابرس ویژه در زمانهای مورد درخواست صاحبان (مدیران شرکتها و موسسات) و نیز اشخاص ثالث و ذینفع و مراجع ذیصلاح
۴- تنظیم گزارش حسابرسی در مورد درآمد مشمول مالیات اشخاص و استانداردهای حسابرسی و مقررات و الزامات قانونی مالیاتی
۵- تنظیم گزارش حسابرسی حاوی نظر حسابرس در ارتباط با قضاوت در زمینه اختلاف بین دو یا چند نفر به عنوان کارشناس رسمی دادگستری به منظور استفاده در محاکم قضایی.
[ps2id id=’myid_6′ target=”/]
تعریف حسابرسی
حسابرسی عبارت است از مجموعه کارهایی که جهت رسیدگی و بررسی اسناد و مدارک و دفاتر یک شرکت یا واحد تجاری صورت می گیرد که در نهایت منجر به تهیه یک گزارش خواهد شد که در آن، شخص حسابرس (اعم از حقیقی یا حقوقی) عقیده خود را در مورد روش های بکار گرفته شده حسابداری و صحت و سقم صورت های مالی آن مؤسسه یا واحد تجاری اعلام می دارد. بنابراین حسابرس بایستی در انجام وظیفه خود اسناد، دفاتر و روش های حسابداری و همچنین سیستم کنترل داخلی مؤسسه را مورد مطالعه و ارزیابی قرار داده و موجودیت و مالکیت داراییها و بدهی های مؤسسه را به اثبات برساند.
علت استفاده از حسابرسی در عملیات های حسابداری
صاحبان سرمایه که سهام شرکت ها را در اختیار دارند، در واقع مالک این شرکت ها و واحد های تجاری محسوب می شوند و در بیشتر موارد مدیران و مسؤلین این واحدها نیز هستند، معمولا این اشخاص زمان، صلاحیت و حتی در اغلب موارد، اختیار آن را هم ندارند که به حساب ها و عملیات واحد های مذبور رسیدگی کنند، از این رو این وظیفه به اشخاص (حقیقی با حقوقی) بی طرف و دارای صلاحیت حرفه ای سپرده می شود که حسابرس نام دارند. هرچقدر مالکیت از مدیریت منفک تر باشند نیاز بیشتری به حسابرسی مستقل به وجود می آید.
نقش حسابرسی در اقتصاد کشور
توسعه اقتصادی هر کشور در گرو حسابرسی است و ارزش این حرفه را بیشتر نمایان می کند، چرا که علاوه بر دولت ها تمامی اقشار یک جامعه که به نحوی با اقتصاد آن جامعه در ارتباط می باشند به خدمات حرفه حسابرسی نیاز پیدا می کنند. از جمله : سازمان بورس و اوراق بهادار ، بانک ها و مؤسسات اعتباری ، سازمان های تشخیص و وصول مالیات های سهامداران و مدیران واحد های تجاری
[ps2id id=’myid_7′ target=”/]
تفاوت حسابداری و حسابرسی
حسابداری فرآیند تهیه حساب های نهایی یک شرکت است که مسئولیت آن به عهده مدیران و هیات مدیره آن شرکت می باشد در صورتی که حسابرس، حساب های نهایی که توسط مدیران شرکت تهیه شده اند را مورد بررسی قرار می دهد و طی گزارشی نسبت به آن اظهار نظر می نماید.
در برخی از مواقع بعلت عدم اطلاع از اصول و استاندارد های حسابداری، حسابرسان در تهیه صورت های مالی به مدیران کمک می کنند و همچنین ممکن است حسابرس در حین رسیدگی های خود متوجه نقاط ضعفی در سیستم حسابداری و کنترل های داخلی شرکت گردند و نظرات و پیشنهادات خود را طی گزارشی به اطلاع هیات مدیره شرکت برسانند.
[ps2id id=’myid_8′ target=”/]
حسابرس کیست؟
حسابرس وظیفه بررسی صحت اسناد مالی و حسابداری و انطباق آنها با اصول حسابداری و موارد قانونی را بر عهده دارد. در واقع حسابرسان کار حسابداران را بررسی و نتیجه کار خود را به هیأت مدیره ، سهامداران، بانک ها و سایر سازمان های نظارتی و قانونی، گزارش می کنند.
نحوه انجام عملیات حسابرسی
حسابرس از راه کسب آگاهی از سیستم کنترل داخلی، بازرسی مدارک، مشاهده دارایی ها، پرسش از منابع داخلی و خارجی و اجرای سایر روش های رسیدگی، شواهد و دلایل لازم را برای تعیین مطلوبیت و یا عدم مطلوبیت صورت های مالی جمع آوری می کنند. علاوه بر آن، حدود رسیدگی در هر حسابرسی می بایست مشخص باشد تا مسئولیت حسابرسان محدود به میزان رسیدگی انجام شده توسط آنها باشند مانند: دوره رسیدگی، واحد مورد رسیدگی و اطلاعات مالی مورد رسیدگی.
[ps2id id=’myid_9′ target=”/]
انواع حسابرس
۱- حسابرس مستقل
اشخاصی هستند که به دعوت صاحبان سهام و یا اشخاص (حقیقی یا حقوقی) ذی نفع و یا به حکم قانون انتخاب می شوند و وظیفه آنها اعتبار دهی به صورت های مالی و اظهار نظر نسبت به آنها می باشد و گزارش خود را به دعوت کننده یا هر شخص حقیقی یا حقوقی که او تعیین نموده است ارائه می کنند. این حسابرسان مستقل از سازمان هستند و در واقع به صورت جداگانه و به صورت قراردادی خدمات حسابرسی را ارائه میدهند.
۲- حسابرس داخلی
حسابرسی داخلی، واحد ارزیابی مستقلی است که جهت بررسی و ارزیابی فعالیت ها در داخل سازمان ایجاد می‌شود. گر چه حسابرسان داخلی در استخدام سازمان هستند اما باید مستقل از دوایر مورد رسیدگی باشند که از آن به عنوان استقلال سازمانی یاد می‌شود. به همین دلیل این گروه از حسابرسان در بسیاری از شرکت ها به طور مستقیم به کمیتهٔ حسابرسی یا هیئت مدیره شرکت گزارش میدهند.
۳- حسابرس دولتی
این نوع حسابرسان به بررسی معاملات و کنترل های یک موسسه دولتی می پردازند تا در موارد زیر اظهار نظر کنند :
۱- فعالیت های مالی و اقتصادی طبق اصول حسابداری باشد
۲- میزان کفایت از کنترل ها و روش های عملی
۳- میزان کارایی و استفاده بهینه از منابع انسانی، مالی و فیزیکی و حرکت صحیح به سمت اهداف سازمانی
